ΣΧΟΛΙΑ ΕΚΔΟΧΕΣ
ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΜΗ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
1. Κατά τον Τρωικό Πόλεμο, οι Ηπειρώτες, οι Μολοσσοί και οι Μακεδόνες δε θεωρούνταν Έλληνες, καθώς οι λαοί με αυτές τις ονομασίες δεν ήταν τότε παρά μια μικρή φυλή στη Θεσσαλία, μέλος της οποίας ήταν ο Αχιλλέας.
Ωστόσο, ακόμα κι όταν η ονομασία επεκτάθηκε, καλύπτοντας όλους τους λαούς νότια του Ολύμπου, οι βορειότεροι λαοί με τις ίδιες ρίζες δεν αποκαλούνταν έτσι. Ένας λόγος ήταν η άρνησή τους να συμμετάσχουν στους Περσικούς Πολέμους. Ωστόσο, αντιπρόσωποι των φυλών αυτών είχαν γίνει δεκτοί στους Ολυμπιακούς Αγώνες και διαγωνίστηκαν μαζί με άλλους Έλληνες.
2. Ο Θουκυδίδης αποκαλεί βαρβάρους τους Ακαρνάνες, τους Αιτωλούς, τους Ηπειρώτες και τους Μακεδόνες, αλλά το επιχειρεί σε καθαρά γλωσσικό πλαίσιο.
3. Ο Πολύβιος θεωρεί τις φυλές της δυτικής Ελλάδας, Ηπείρου και Μακεδονίας αμιγώς ελληνικές
4. Σύμφωνα με το Διονύσιο της Αλικαρνασσού, ένας Έλληνας διέφερε από ένα βάρβαρο σε τέσσερα σημεία: εκλεπτυσμένη γλώσσα, εκπαίδευση, θρησκεία και νόμους . Η ελληνική εκπαίδευση έγινε συνώνυμη με την ευγενή ανατροφή.
5. Οι Έλληνες έχουν σχέση με τους Σελλούς, τους ιερείς της Δωδώνης στην Ήπειρο. Ο Όμηρος περιγράφει τον Αχιλλέα να προσεύχεται στον Δωδώνιο Δία σαν τον αρχέγονο Θέο: «Βασιλέα Ζευ, φώναξε, Άρχοντα της Δωδώνης, θεέ των Πελασγών, που κατοικούν μακριά, που έχεις τη χειμωνιάτικη Δωδώνη κάτω από την εξουσία σου, όπου οι Ιερείς σου οι Σελλοί κατοικούν γύρω σου με τα πόδια τους άπλυτα και τα καταλύματά τους πάνω στο έδαφος.
6. Στις όχθες της Λίμνης Αχερουσίας, ιδρύθηκε τον 14ο ή 13ο αιώνα π.Χ., η Εφύρα, η αρχαιότερη πόλη της Ηπείρου. Επίσης, αξιόλογο κέντρο της περιοχής υπήρξε η Πανδοσία (το σημερινό Καστρί), η οποία ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα π.χ. από Ηλείους εμπόρους και αριθμούσε 10.000 κατοίκους κατά την περίοδο της ακμής της.
7. Οι ευελίμενες ακτές της Θεσπρωτίας και η πρόσφορη θέση της ως προς την Ιταλία και την Αδριατική (Πολύβιος: "πρόκεινται της Ελλάδος προς την Ιταλία") μετά από τους Μυκηναίους κίνησαν και το ενδιαφέρον των νοτίων Ελλήνων των ιστορικών χρόνων. Ο αποικισμός των Ηλείων τον 8 αι. π.Χ. και των Κορινθίων και Κερκυραίων τον 7 και 6 π.Χ. από τον Αμβρακικό μέχρι την Επίδαμνο, επέφερε την επανασύνδεση των σχέσεων της Ηπείρου με τη Ν. Ελλάδα.
8. Από τους Νοτιοέλληνες, πρώτοι οι Ηλείοι και μετά οι Κορίνθιοι τον 8ο αιώνα ίδρυσαν αποικίες στα παράλια της Ηπείρου, κτίζοντας τις πόλεις Απολλωνία, Ανακτόριον, Επίδαμνος και Αμβρακία. Στους Περσικούς Πολέμους, οι Αμβρακιώτες έστειλαν 7 πλοία και 500 οπλίτες στις Πλαταιές.